سیستم‌های پرسش‌وپاسخ
(Question Answering Systems)
نوعی از فناوری‌های هوش مصنوعی هستند که به کاربران این امکان را می‌دهند تا سوالات خود را به زبان طبیعی (انگلیسی و حتی فارسی) به صورت نوشتاری یا گفتاری مطرح کرده و به‌طور خودکار پاسخ‌هایی دقیق و مرتبط دریافت کنند. این سیستم‌ها در دسته‌ی فناوری‌های پردازش زبان طبیعی (NLP) قرار می‌گیرند و با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین، یادگیری عمیق، داده‌کاوی، و گراف دانش، می‌توانند از منابع مختلف مانند پایگاه‌های داده، وب‌سایت‌ها، یا مدارک ذخیره‌شده، پاسخ مناسب را استخراج کنند.
سیستم‌های سؤال و جواب (Question/Answering System) نوعی فناوری هوش مصنوعی هستند که به کاربران این امکان را می‌دهند تا سؤالات خود را به صورت طبیعی مطرح کنند و پاسخ‌های دقیق و مرتبط دریافت کنند. این سیستم‌ها از تکنیک‌های پردازش زبان طبیعی (NLP) و یادگیری ماشین برای درک سؤالات و استخراج اطلاعات از مجموعه داده‌ها یا پایگاه‌های دانش استفاده می‌کنند.
بخش اول سیستم باید قادر به درک و تجزیه و تحلیل سوالات کاربر باشد. در این مرحله، سیستم تلاش می‌کند تا ساختار جمله، کلمات کلیدی، و نوع سوال (مانند چه کسی، چه چیزی، کجا، و چرا) را تشخیص دهد.
این فناوری با تحلیل ساختار جملات، معانی واژه‌ها و ارتباطات میان آن‌ها، به سیستم‌ها کمک می‌کند تا سؤالات و درخواست‌های کاربران را درک کرده و پاسخ‌های مناسب ارائه دهند. به عنوان مثال، در یک چت‌بات، NLU می‌تواند تشخیص دهد که کاربر به دنبال اطلاعات خاصی است و براساس آن پاسخ‌های مرتبطی ارائه دهد.
تجزیه و تحلیل سوال (Question Analysis) فرآیندی است که در آن سؤالات مطرح شده توسط کاربران بررسی و تجزیه و تحلیل می‌شوند تا اطلاعات مهم و مفید از آن‌ها استخراج گردد. این مرحله یکی از بخش‌های کلیدی در سیستم‌های سؤال و جواب و همچنین در پردازش زبان طبیعی (NLP) به شمار می‌آید.
هدف از تجزیه و تحلیل سوال، درک درست معنی و مقصود کاربر از سؤال است. این فرآیند شامل مراحل زیر می‌شود:
2. تحلیل زبانی: بررسی ساختار گرامری و معنایی سوال به منظور شناسایی کلیدواژه‌ها، موجودیت‌ها و روابط میان آن‌ها. این مرحله شامل شناسایی فعل‌ها، فاعل‌ها و مفعول‌ها می‌شود.
3. درک زمینه: درک اینکه سؤال در چه زمینه‌ای مطرح شده است. این امر می‌تواند به شناسایی مقاصد و نیازهای خاص کاربر کمک کند.
4.استخراج اطلاعات کلیدی: شناسایی و استخراج اطلاعات مهم از سوال که می‌تواند به پاسخ‌دهی بهتر و دقیق‌تر کمک کند.
با انجام تجزیه و تحلیل مؤثر سوال، سیستم‌ها می‌توانند به بهترین شکل به سؤالات کاربران پاسخ دهند و نیازهای آن‌ها را برآورده کنند. این فرآیند در بهبود تجربه کاربری و افزایش دقت پاسخ‌ها نقش بسیار مهمی دارد.
بازیابی اطلاعات (Information Retrieval):
در این مرحله، سیستم به دنبال منابع اطلاعاتی مناسب برای پاسخ به سوال کاربر می‌گردد. این منابع می‌توانند اسناد، صفحات وب، پایگاه‌های داده و یا هر نوع محتوای دیگری باشند.
استخراج پاسخ (Answer Extraction):
پس از یافتن منابع مرتبط، سیستم تلاش می‌کند پاسخ دقیق را از بین اطلاعات موجود استخراج کند. بسته به نوع سیستم، این پاسخ ممکن است به صورت مستقیم از یک سند استخراج شود.
تولید پاسخ (Answer Generation):
در نهایت، سیستم پاسخ نهایی را به کاربر ارائه می‌دهد. پاسخ ممکن است به صورت متن، گفتار، و یا حتی نمودار و تصویر به نمایش درآید.